Home / Blog / De LINDA is één grote gebruiksaanwijzing

De LINDA is één grote gebruiksaanwijzing

LATER LEZEN

LINDA coversHet blad LINDA. doet het uitstekend. Het doet het zelfs beter dan andere bladen. De oplage is sinds de start in 2003 steeds gestegen. Het blad heeft een aantal spin-offs, zoals LINDA.wonen en lindanieuws.nl. Onlangs verscheen in De Groene Amsterdammer een achtergrondartikel [Blendle-link] waarin historicus Chris van der Heijden onderzoekt waarom LINDA. het zo goed doet. Hij zoekt dat antwoord vooral in een analyse van de hoofdredactionele commentaren van Linda de Mol. Zij is niet alleen naamgever, maar ook toongever aan het blad. “Alles wat Linda de Mol bezighoudt, hoe banaal ook, interesseert haar lezers.”

Informalisering
Volgens Van der Heijden valt aan LINDA. op dat er een weerzin is tegen advies geven. Zo wordt vreemdgaan niet goed- of afgekeurd, maar gezien als alledaagse blunder zoals dronken zijn of twee keer dezelfde jurk dragen naar een feest. Affaires worden feitelijk besproken. Dit zou een teken zijn van informalisering: het minder rigide worden van gedragsregels. Daarbij krijgt het individu meer nadruk en het gezin/werk minder.

Celebritycultuur
LINDA. werd ooit gelanceerd als Nederlandse variant van O, het tijdschrift ‘van’ Oprah Winfrey. De Mol vindt zichzelf heel geschikt haar schoenen te vullen, omdat ze meerdere dingen doet (presenteren, acteren, wisselen in gewicht). Net als Winfrey brengt De Mol een neoliberale boodschap van een maakbaar individu, maar – zo stelt Van der Heijden – De Mol moraliseert minder en heeft weinig op met spiritualiteit. Ze is nuchterder en materialistischer.

Alledaagse statusangst
In de columns van De Mol benadrukt ze dat ze heel gewoon is gebleven. Hoewel Van der Heijden dit niet zo (h)erkent, is alledaags en ‘normaal’ overkomen een vereiste is voor celebrities. De Mol doet dat door “statusangst” te uiten, bijvoorbeeld door te zeggen dat ze haar huis zo groot vindt of graag Hema-worst eet. Daarin zit in een paradox: door af te nemen van haar status, wordt die steeds benadrukt: “ondanks de nadruk op gewoonheid laat zij nooit na te vermelden dat zij ‘eigenlijk’ rijk, beroemd en succesvol is” schrijft Van der Heijden. Daarnaast doet De Mol haar best om oprecht en echt over te komen, bijvoorbeeld door openlijk te schrijven over lichaamshaar en hangtieten. Het enige taboe is gevoelens van superioriteit.

Essentialistische blik op gender
In LINDA. lijkt alles bespreekbaar. Seks heeft een vanzelfsprekende aanwezigheid, “is er gewoon”. Tussen ouders en kind moet alles ter tafel kunnen komen. Structurele verschillen tussen vrouwen, zoals op basis van etniciteit en klasse, gumt LINDA. uit. Mannen en vrouwen zijn de ogen van De Mol steeds meer gelijkwaardig, maar er zijn wel fundamentele (essentialistische) verschillen, “dingen waar mannen niks aan kunnen doen” citeert Van der Heijden. Vrouwen zouden dan weer beter zijn in communiceren.

Consumentarisme
Genieten is een levensdoel en genieten doe je vooral door te consumeren. “Geld is er om uit te geven. Materie om van te genieten. En je bent een zeurpiet als je daar niet gewoon aan toegeeft” analyseert Van der Heijden. Het blad is een doorgeefluik van de consumptiemaatschappij en prijst ook allerhande gadgets aan. Geluk zit in vloerverwarming, reizen en schoenen.

Gebruiksaanwijzing
Van der Heijden besluit door te stellen dat LINDA./Linda machtig is. Ze zijn beiden een merk, “Zij vormen ‘een wereld’”. Daarin heeft hij gelijk. Aan zijn analyse zou ik nog één ding willen toevoegen danwel corrigeren. Van der Heijden stelt dat deze merken niet van advies houden. Dat klopt niet. Het zou ook heel opmerkelijk zijn, want advies geven is een essentieel genrekenmerk van vrouwenbladen. Waar bladen als Margriet (waarmee Van der Heijden steeds een vergelijking maakt) of Cosmo heel expliciet zijn in de tips, zijn ze in LINDA. wel aanwezig maar veel subtieler. Het advies van LINDA. is namelijk Linda de Mol. De identificatie waartoe het blad uitnodigt kan gezien worden als een gebruiksaanwijzing.

De Mol geeft levensaanwijzingen (directions for living in de woorden van mediawetenschapper David Gauntlett) door over haar leven te schrijven. De boodschap is net zo te zijn zoals zij. En dáarin zit de kracht van het tijdschrift: losjes maar toch duidelijk tonen hoe je een hedendaagse succesvolle, leuke, mooie vrouw bent. Net als Linda.

De volgende stap is natuurlijk een receptieonderzoek: wat doen lezeressen met de boodschap van LINDA.? Celebritycultuur nodigt namelijk uit tot zowel identificatie als disidentificatie. Beiden spelen eenzelfde gewichtige rol in de identiteitsconstructie van het publiek.