Vanaf de jaren ’90 is zogeheten celebrity culture steeds belangrijker geworden. In de media horen we over allerlei beroemdheden, niet alleen de film- en muzieksterren, maar ook modellen, televisie-acteurs en de vrouwen van bekende voetballers. De opkomst van reality-tv, eveneens in de jaren ’90, hangt daarmee samen.Er werden allerlei mensen beroemd die geen groot talent hadden, maar wel op tv waren geweest. Britse communicatiewetenschappers onderzochten [abstract] hoe jongeren betekenis geven aan zulke celebrities.

Ze baseren zich op drie afzonderlijke studies waarbij in totaal honderd Britse jongeren vanuit verschillende sociale klassen en met verschillende etnische afkomst tussen de 14 en 19 jaar werden geïnterviewd. Centraal bij de analyse stonden de thema’s werk, talent en succes.

De jongeren maken een onderscheid tussen gepaste en ongepaste roem. Ze kijken dus hoe een ster beroemd is geworden. Als dat is door hard werken en talent, dan vinden ze roem gepast. Reality-sterren voldoen daar vaak niet aan. Zij worden gezien als niet-authentiek en daarmee ook als objecten zonder waarde. De respondenten namen afstand van zulke celebs. Er zijn daarbij verschillen tussen sociale klassen en tussen jongens en meisjes.

Een groot deel van het plezier in kijken naar reality-tv zit in het authenticiteitsspel: achterhalen wat echt is en wat nep. Dit onderzoek sluit daarbij aan in de zin dat ongepaste roem wordt gezien als nep want onverdiend. Desalniettemin nodigen ook celebrities met ongepaste roem (of misschien wel juist zulke celebs) uit tot sociale vergelijking en praten over jezelf: dit vind ik stom aan Paris Hilton, dit vind ik leuk, dit zou ik nooit doen, zo zou ik ook wel willen zijn. We noemen dit identiteitswerk.

Lees ook: Mediawijsheid is een instrument voor het behoud van de status-quo

CC beeld: Kalumba 2009