The Wall Street Journal heeft inzage gekregen in interne documenten van Facebook. Eerder blogde ik over onthullingen dat Facebook bewust informatie achterhoudt over speciale behandeling van vips (deel 1) en over onderzoek naar de schadelijke effecten van Instagram (deel 2). De serie van de WJS laat nog meer zien.

Zo pakte de beslissing van het netwerk in 2018 om het algoritme meer te laten sturen op “betekenisvolle interacties tussen vrienden en familie” verkeerd uit. In plaats van gezonder werd het platform nog vijandiger. Naar medewerkers die waarschuwen voor mensenhandelaren en drugsdealers wordt niet geluisterd. En toen Mark Zuckerberg wilde helpen met de Amerikaanse vaccinatiecampagne bleek dat hij geen controle meer heeft over het netwerk: anti-vaxxers gebruikten de site om desinformatie te verspreiden. Het oordeel van de WSJ: “Even when he set a goal, the chief executive couldn’t steer the platform as he wanted”.

Van een journalist kreeg ik vorige week de vraag wat we met al die informatie uit de Facebook Files moeten. Het publiek weet toch al lang dat Facebook niet deugt?

Dat klopt, en veel mensen zijn inmiddels ook van Facebook af. Dat geldt minder voor Instagram, dat ook van Facebook is, en al helemaal niet voor WhatsApp, dat eveneens eigendom van Facebook is. Het probleem daarbij is: zoveel mensen gebruiken het, dat je bijna niet anders kan. Zelf heb ik duidelijk op mijn WhatsApp-profiel staan dat ik de dienst liever niet gebruik, maar er zijn nauwelijks mensen die dat respecteren.

Het is ook niet aan gebruikers om te zorgen dat een bedrijf zich fatsoenlijk gedraagt. Daar hebben we wetgeving voor. De Facebook Files tonen dat het netwerk een ongeleid projectiel is, te groot om te falen en te druk met uitbreiden om ervoor te zorgen dat schadelijke inhoud verwijderd wordt. Niemand lijkt vat te hebben op de algoritmes en de bedrijfsstructuur zit zo in elkaar dat aan de bel trekken geen effect sorteert. Facebook liegt tegen publiek en politiek, en komt daar steeds mee weg. Daar helpt maar één ding tegen: ingrijpen. Het is aan overheden deze misstanden aan te pakken. En dat moet snel gebeuren, want de invloed van de platformen van Facebook op ons dagelijks leven en het functioneren van onze democratieën is onmiskenbaar groot en gevaarlijk.