Het tijdperk van de vlogger is voorbij
Eerder deze maand schreven we al over het einde van het sociale media-tijdperk, nu wordt de dood van de vlogger ingeluid. “Nu zelfs Monica Geuze is gestopt”, stelt de Volkskrant, is het gouden vlogtijdperk voorbij. Redacteuren Emma Curvers en Anne Mijnbeek schreven daarom een korte kroniek [betaalmuur].
Geuze is niet de enige die het dagelijks vlog aan de wilgen hangt en ze is exemplarisch voor de grote vloggers. De hoogtijdagen van de klassieke YouTube-vloggers zijn voorbij. Curvers en Mijnbeek onderscheiden vijf periodes in dit startdecennium:
1. ‘Welkom bij mijn vlog!’ (2012-2014)
Enzo Knol was een van de eersten, in 2013. In 2014 brak de koorts uit: Monica Geuze, maar ook Mascha Feoktistova (Vloggloss) en Jill van Dooren (CrocoJill) begonnen. Kijkers werden meegenomen in hun dagelijks leven waarin niet veel leek te gebeuren.
2. ‘Shoppen en heel veel geld uitgeven’ (2014 – 2016)
Bedrijven zagen kansen in de nieuwe beroemdheden en de ongereguleerde markt. Vloggers groeiden financieel en onderzochten wat de meeste clicks oplevert. Het leidde tot een ‘prank-oorlog’ tussen Enzo Knol en StukTV en tot aandacht voor emotionele en persoonlijke onderwerpen.
3. ‘Dit zijn mijn nieuwe billen’ (2016-2018)
Er ontstond, in de woorden van Curvers en Mijnbeek, “een vrolijke vrijstaat voor sluikreclame”. Het was onduidelijk waarvoor vloggers allemaal geld krijgen. Er leefden ook andere zorgen, zoals over kinderarbeid en ‘treitervloggers’.
4. ‘We maken een bioscoopfilm’ (2015-2018)
Dit was de periode waarin de crossover naar traditionele media werd gemaakt. RTL speelde slim in op de vloggerscultuur en stelde grote vloggers onder contract. Ook Talpa begon een eigen stal met influencers. Er kwam uitwisseling tussen de twee werelden, met als duidelijk voorbeeld vlogger Anna Nooshin die sinds 2015 vaak aanschuift bij RTL Boulevard. Vloggers schreven boeken, maakten muziek en acteerden in films.
Het platform waar ze alles aan te danken hebben viel in 2017 uit de gratie tijdens de adpocalypse, toen YouTube de regels voor video’s waaraan verdiend wordt aanscherpte. Ook door de komst van meer concurrentie trokken vloggers minder geld uit hun video’s.
5. ‘Waarom ik al een tijd niet van me heb laten horen (2018-nu)
De vermoeidheid sloeg in. Vloggers lasten pauzes in, hadden het gevoel alles al eens gedaan te hebben. Het medialandschap veranderde ook door. Vooral de groei van TikTok bleek moordend. Mediawatcher Diederik Broekhuizen zegt in het artikel:
“Het is niet zo dat vloggen voorbij is, er wordt nu ook gevlogd op TikTok. Maar het wordt korter. YouTube nodigt uit tot het maken van lange video’s … omdat je in een lange video veel reclames kunt plaatsen. Maar op TikTok krijg je niet betaald voor views, dus moet je een groter bereik krijgen zodat je een reclamezuil kunt worden voor een merk.”
En nu?
Het tijdperk van de vlogger is misschien voorbij, maar dat van vloggen zeker niet. De vorm verandert, net als de benaming. Vloggers heten immers al lang geen vloggers meer. Influencer werd de gangbare aanduiding, ‘contentcreator’ de verkozen naam van de beroepsgroep zelf.
De mogelijkheden van TikTok bevoordelen nu een bepaald soort video’s, maar ook dat zal weer veranderen als jonge mensen naar nieuwe platforms zwermen. Misschien moeten we hier kijken naar de muziekindustrie: het einde van jive, disco of punk ging slechts over verschijningsvormen. De industrie bleef overeind.