Als je een fictieverhaal wilt waarderen, ga je mee met de verzonnen elementen van dat verhaal. Als je Star Wars kijkt, accepteer je dat de gebeurtenissen zich afspelen in een verre melkweg, lang geleden, waar er blijkbaar een ruimteoorlog woedde. Suspension of disbelief is de term die literatuurwetenschappers hiervoor bedacht hebben: je schuift je ongeloof over de onwaarschijnlijkheid van bepaalde elementen terzijde om van het verhaal te kunnen genieten. Dat betekent niet dat schrijvers alles kunnen maken. Sommige zaken passen ook in een fictief universum niet. [Let op: spoilers voor GoT S08E03.]

Zo vond ik het wonderlijk dat in het nieuwe seizoen van Game of Trones de Unsullied, het leger van elitestrijders dat zich bij Daenerys Targaryen heeft aangesloten, het niet koud hebben in het noorden. Wil Eikelboom voegde daar op Twitter aan toe dat het ook raar is dat niemand ooit een muts draagt. Daarop volgde een korte uitwisseling wat we wel en niet laten passen binnen onze suspension of disbelief.

De langverwachte strijd tegen de Night King in aflevering 3 vroeg nogal wat van dat vermogen. Niet alleen was het lastig om te zien wat er precies gebeurde vanwege de donkere cinematografie van ‘The Battle of Winterfell’ (lees ook de reactie van de cameraregisseur zelf op die klachten), het was ook moeilijk om mee te gaan in de opbouw van de slag zelf. The Washington Post interviewde daarom historicus Jesse Tumblin, gespecialiseerd in militaire geschiedenis, over zijn visie op de slag. Hij zag behoorlijk wat onacceptabele en onbegrijpelijke fouten.

Zo hekelt hij dat de Dothraki de eerste gevechtslinie vormden. Terwijl zij aanvallen, worden over hun hoofden vuurbomen afgegooid. Dat is niet logisch: die hadden als eerste af moeten gaan, zodat het slagveld ook nog eens verlicht zou zijn geweest, of ze hadden achter de muren geplaatst moeten worden zodat de Dothraki echt goed konden aanvallen. Daarmee is de effectiviteit van de gehele artillerie teniet gedaan. Daarnaast slaat het nergens op om de meeste mobiele militairen als eerste te sturen. Je wilt je cavalerie bewaren om de flanken aan te kunnen vallen.

Daarna kwam het probleem van de infanterie. Die waren opgesteld voor de vuurgracht, in plaats van daarachter:

“The one decently good tactical idea the living have is to trigger this river of fire” that burns alongside the Czech hedgehogs (pieces of wood lashed together and, in this instance, covered in dragonglass) to slow (or stop) the army of the dead. … But the problem is they put most of their infantry and cavalry forces in front of that line, and then they build a single choke point in the line that actually works against them.”

Tumblin heeft er nog veel meer over te zeggen, zoals de verspilling van de draken en de inzet van Bran. Lees hier het volledige artikel.

Nu kun je dit natuurlijk afdoen als gefrustreerde fans die graag napraten over hun lievelingsonderwerp, maar het is wel degelijk van belang. Suspension of disbelief is essentieel voor de catharsis die verhalen ons kunnen brengen. Deze term van Aristoteles verwijst naar de louterende werking van literatuur en dus ook populaire cultuur. Als de schrijvers op dit vlak te veel van ons vragen, blijft de emotionele opluchting uit. Dat is sowieso de algehele verwachting over de seriefinale van Game of Thrones: fans lijken al te accepteren dat we teleurgesteld gaan achterblijven. Gelukkig kan het dan weer alleen maar meevallen.

UPDATE: Op Twitter wees Sidney Smeets me op deze analyse van een andere academicus, eentje die les geeft in diplomatie en veiligheid. Zijn oordeel: zo slecht was het nog niet.