Home / Blog / ‘Fake news’ is een daad van verzet tegen de leegheid van traditioneel nieuws

‘Fake news’ is een daad van verzet tegen de leegheid van traditioneel nieuws

LATER LEZEN

The Daily Show en The Colbert Report zijn immens populaire satirische nieuwsprogramma’s die door kijkers ver buiten Amerika gewaardeerd worden. Politieke satire is echter geenszins voorbehouden aan de VS. Het tijdschrift Popular Communication wijdt daarom een themanummer aan mondiale benaderingen van nieuwsparodie en politieke satire. In het eerste artikel [abstract] geven Geoffrey Baym en Jeffrey Jones een internationaal overzicht van parodie en satire. Volgens de auteurs kent iedere cultuur waar televisie gebruikt wordt parodie. Daar waar via de tv gezaghebbende informatie over de werkelijkheid wordt verspreid, speelt parodie – soms ook wel ‘fake news’ genoemd – een belangrijke rol.

De auteurs beargumenteren dat parodie een lens van ‘post-vertrouwen’ is op het politieke domein. De kijker is steeds meer wantrouwend geworden en is op zoek naar waarheid. Nieuwsparodieën kunnen daarom gezien worden als het resultaat van een crisis in legitimatie onder traditionele nieuwsmedia. De satirische programma’s vervullen de rol van waakhond door ‘media excess’ te laten zien. Een voorbeeld is The Colbert Report die het gebruik van dramatische muziek en takes in Amerikaanse nieuwsmedia feilloos kopieert.

De auteurs trekken een parallel naar de oude socialistische regimes uit Oost-Europa. De uitspraken van politici en de manier waarop traditionele media daarover rapporteren zijn volgens hen gehypernormaliseert en ideologisch rigide, met andere woorden: nietszeggend en betekenisloos. In Oost-Europa werd daarop gereageerd door dit uit te vergroten en zo te laten zien.

Parodie is een vorm van verzet, stellen de auteurs: door de kenmerken van het genre op te blazen en over te nemen wordt duidelijk gemaakt hoe debiel en verontrustend het origineel eigenlijk is. Lachen is gevaarlijk: “governments rarely need to be reminded that laughter may be the most dangerous forms of ‘speech’ its citizens can employ” (p. 13).

Illustratie: Stephen Colbert als Worlds of Warcraft alliance hero, door Todd Lockwood