Gisteren werd in de VS de seizoensfinale van Game of Thrones (GoT) uitgezonden. Geen zorgen, deze blogpost bevat geen spoilers! Wel is het aardig om vandaag aandacht te besteden aan onderzoek naar de serie. Dat is er opvallend weinig. Wat er is gaat vooral in op de fangemeenschap rond de serie, zoals een artikel [abstract] over verkrachtingscultuur en feministisch GoT-fandom of een artikel [abstract] over discussies over ras op GoT-fansites. Ook UvA-collega Dan Hassler-Forest schreef over de serie en fandom [volledige toegang]. Zijn alle analyse plaatst alle OMGs en WTFs die vandaag voorbijkwamen op sociale media in een ander licht.

Volgens Hassler-Forest markeert Game of Thrones een overgangsmoment in ‘kwaliteitstelevisie’. In de derde Gouden Eeuw van televisie zien we opmerkelijk veel series die vroeger vooral voor kleine groepen kijkers waren: horror, sciencefiction en fantasy doen het goed als hedendaagse kwaliteitstelevisie. Zenders proberen bepaalde groepen kijkers aan te spreken die veel besteedbaar inkomen hebben: de jonge hogere middenklasse. De makers van de series moesten hen in het begin overtuigen dat de serie de moeite waard was, ook al is het een bewerking van fantasyboeken.

Het was handig dat er al een grote fanbasis was en dat deze trouwe lezers van de boeken online zeer actief zijn waardoor er veel buzz gecreëerd werd. Fans worden doorgaans echter gezien als kinderachtig en aseksueel, een imago dat niet aansluit bij het gewenste televisiepubliek. Het oorspronkelijk promotiemateriaal benadrukte dan ook complexiteit, volwassenheid en nieuwigheid. Die volwassenheid wordt volgens Hassler-Forest onder andere ontleend aan de verbeelding van seks en geweld.

We zien dus dat een tekst uit de populaire cultuur die voorbehouden was aan een groep die als onaantrekkelijk wordt gezien, overgenomen is door een ‘betere’ groep die meer te besteden heeft. Dit gebeurt ook in hedendaagse steden: buurten gentrificeren, de tweeverdieners nemen het over. Essentieel hier is het woord gritty. Sommige cult-teksten worden beschouwd als ruw, net als sommige buurten. Dat maakt ze juist zo aantrekkelijk voor de nieuwe elites: het verbindt een gevoel van underground aan creatieve energie en consumptie. Hassler-Forest schrijft:

“While distancing itself from popular perceptions of the supposedly infantile fantasy genre, Game of Thrones offers value to those ‘hipsters and gentrifiers’ who continuously seek out novel but crucially ‘authentic’ experiences, and who of course also happen to make up HBO’s most desirable audience” (p. 172).

Voorheen kenmerkten adaptaties zich juist omdat ze softer werden gemaakt: mogelijk schokkende of beledigende elementen werden verwijderd. Met Game of Thrones zien we juist het tegenovergestelde. In de televisieserie zijn veel scènes opzettelijk over the top: moord en verkrachting worden extra gruwelijk gemaakt. Dat zorgt voor dat lekkere, gritty, authentieke gevoel én dat zorgt voor gratis publiciteit. OMG WTF!