Home / Blog / Onderzoeksoverzicht nepnieuws: we weten en kunnen weinig

Onderzoeksoverzicht nepnieuws: we weten en kunnen weinig

LATER LEZEN

Op het beleidsforum van Science verscheen een artikel waarin beschikbare wetenschappelijke kennis over nepnieuws samen wordt gevat. Er wordt een definitie gegeven, ingegaan op de geschiedenis, op de prevalentie en op mogelijke interventies. Kanttekening is dat het stuk alleen over de VS gaat en dat dit zowel onbenoemd als ongeproblematiseerd blijft, zoals vaak het geval is met Amerikaanse sociale wetenschap.

Definitie:
De auteurs stellen het element van namaken centraal. Nepnieuws is verzonnen informatie die op nieuws moet lijken:

“[F]abricated information that mimics news media content in form but not in organizational process or intent. Fake-news outlets, in turn, lack the news media’s editorial norms and processes for ensuring the accuracy and credibility of information. Fake news overlaps with other information disorders, such as misinformation (false or misleading information) and disinformation (false information that is purposely spread to deceive people).”

Nepnieuws gedijt in de huidige politieke context van de VS, waarin er sprake is van polarisatie (toegenomen over de afgelopen veertig jaar) en homogene sociale netwerken.

Het lukt de onderzoekers niet om aan te geven hoe wijdverspreid nepnieuws is. Het is lastig te meten: volg je verhalen vanaf de aanbieder, vraag je mensen hoe vaak ze het tegenkomen of kijk je naar virale berichten op sociale netwerken? Wat vervolgens de politieke effect van blootstelling zijn, is ook lastig te zeggen.

Interventies
Interventies zijn in te delen in twee categorieën: gericht op het versterken van vaardigheden van individuen om nepnieuws te kunnen beoordelen en structurele veranderingen om blootstelling te voorkomen. Tot de eerste rekenen de auteurs factchecks. Die kunnen echter contraproductief zijn, vanwege mechanismen als confirmation bias. Ook zijn er aanwijzingen dat het herhalen van valse informatie, ook als dat in een factcheck gebeurt, ervoor kan zorgen dat de informatie als waar wordt aangenomen. Ook van onderwijs verwachten de auteurs weinig:

“There has been a proliferation of efforts to inject training of critical-information skills into primary and secondary schools … . However, it is uncertain whether such efforts improve assessments of information credibility or if any such effects will persist over time. An emphasis on fake news might also have the unintended consequence of reducing the perceived credibility of real-news outlets. There is a great need for rigorous program evaluation of different educational interventions.”

Tot de tweede categorie rekenen de auteurs algoritmen en bots. Zo kunnen bijvoorbeeld Facebook en Twitter zoeken naar verspreiders van nepnieuws en deze blokkeren, of een algoritme kan selecteren op ‘kwaliteit’. Netwerken hebben hier een ethische en sociale verantwoordelijkheid, zo stellen de auteurs, en overheidsregulatie of zelfregulatie is noodzakelijk. Directe regelgeving vanuit de overheid is onwenselijk want kan leiden tot censuur. Een mogelijk alternatief biedt de wet: zij die beschadigd worden met nepnieuws zouden verspreiders kunnen aanklagen voor smaad of laster.

We weten dus weinig over nepnieuws en we kunnen er nauwelijks iets aan doen. Bedankt Science!

Beeld: Sébastien Thibault 

TAGS
DEEL DIT BERICHT