Nepnieuws is een grote bron van zorg en mag daarom rekenen op warme aandacht van onderzoekers. Vaak wordt daarbij gekeken naar makkelijk beschikbare data, zoals tweets of andere berichten die nepnieuws zouden bevatten. Daardoor we weten nog maar weinig over waarom mensen nepnieuws verspreiden. Deense politicologen en communicatiewetenschappers onderzochten de psychologische drijfveren van individuen om

Hoewel in Nederland op z’n retour, is factchecking wereldwijd booming. Een vraag die daarbij regelmatig opkomt is: wie checkt de factcheckers? Nou, daarvoor hebben we bijvoorbeeld wetenschappers. In een recent artikel [open access] nemen de Finse politicologen Sakari Nieminen en Valtteri Sankari factchecker PolitiFact onder de loep. Ze stelden een lijst op met 24 criteria voor

Complottheorieën komen al zeer lang voor, maar zijn momenteel een zeer hot topic. Maar hoe zit het met complottheorieën bij jongeren? Toen we in oktober dit bevroegen in Teacher Tapp was dit het resultaat: Maar we merkten wel dat slechts 12 procent van de leraren in het basisonderwijs dergelijke verhalen hoorden bij hun leerlingen terwijl

Mensen denken vaak dat zij zelf niet zo makkelijk te beïnvloeden zijn, maar anderen wel. Communicatiewetenschappers noemen dit het derdepersoonseffect: jij trapt niet in reclame, maar je broertje waarschijnlijk wel. Dit geldt ook voor nepnieuws: de meeste Nederlanders denken dat ze nepnieuws herkennen, maar betwijfelen of anderen dit kunnen. Ook denken ze dat zij niet

Tot dusver kregen vooral Facebook en Twitter het te verduren als het gaat om het verspreiden van desinformatie. Dat was bij de vorige presidentsverkiezingen ook duidelijk het geval. Een rapport van New York University waarschuwt nu dat bij de komende verkiezing, Instagram en WhatsApp de risicoplatformen zijn. Instagram is een sociaal netwerk dat draait om

Op Twitter zijn er verschillende soorten nepaccounts die allemaal verschillende doelen hebben. Veel van hen zijn erop gericht om grassroots activiteit te faken, dus om te doen alsof iets leeft onder ‘de bevolking’. Ze kunnen ervoor zorgen dat ideeën of accounts meer geloofwaardigheid verkrijgen, door tweets of personen populairder te laten lijken dan ze daadwerkelijk

Techblog Monday Note maakt een serie over het gevecht tegen desinformatie. In deel 2 besprak redacteur Frederic Filloux waarom het Facebook niet gaat lukken om fake news en andere vormen van hun netwerk te weren. Dat ligt niet aan de techniek, maar aan de waarden van de organisatie. Facebook heeft de kenmerken van een autoritair regime. Het

In de overvloed aan informatie is het soms moeilijk vast te stellen wat waar is en wat niet. Er wordt daarom gezocht naar manieren om het publiek betere keuzes te laten maken. Dat kan bijvoorbeeld met een soort vinkjes-systeem: groen als de bron betrouwbaar is en rood als die dat niet is. Onderzoeksbureau Gallup/Knight Foundation deed

Nu het redelijk eenvoudig is geworden om mensen op bewegend videobeeld te vervalsen – zogeheten deepfakes – wordt er ook gezocht naar manieren om dit te op te sporen. MIT Technology Review meldt dat het Amerikaanse ministerie van Defensie een programma heeft dat veranderingen aan video kan herkennen. Soms gaat dit over hele simpele dingen: zo

Nieuws digitaliseert meer en meer en dat leidt tot zorgen, bijvoorbeeld over de verspreiding van desinformatie. Het Rathenau Instituut deed daarom onderzoek naar online nieuwsvoorziening in Nederland, met een nadruk op desinformatie en personalisatie van nieuws. De inzichten zijn bemoedigend: we zijn weerbaar. Het betrof een literatuuronderzoek, waarbij is gekeken naar wetenschappelijke artikelen, data en rapporten

Op het beleidsforum van Science verscheen een artikel waarin beschikbare wetenschappelijke kennis over nepnieuws samen wordt gevat. Er wordt een definitie gegeven, ingegaan op de geschiedenis, op de prevalentie en op mogelijke interventies. Kanttekening is dat het stuk alleen over de VS gaat en dat dit zowel onbenoemd als ongeproblematiseerd blijft, zoals vaak het geval

Onderzoekers van Oxford hebben een online game ontwikkeld waarvan ze hopen dat het mensen zal ‘inenten’ tegen nepnieuws. Bad News is een eenvoudig spelletje waarbij je steeds kiest tussen twee opties in je queeste naar een succesvol nepnieuws-imperium. Je keuzes hebben effect op je aantal twittervolgers en je geloofwaardigheid. Het idee van vaccineren tegen nepnieuws