Sociale media worden soms gezien als een manier waarop burgers en politici beter met elkaar in contact kunnen komen. In tegenstelling tot de oude massamedia die aan eenrichtingsverkeer doen, bieden sociale media de mogelijkheid tot conversatie. Het is de vraag in hoeverre politici dit ook doen. Een groep onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen onder leiding van Todd Graham deed onderzoek [abstract] naar de wijze waarop Britse politici Twitter gebruikten tijdens de verkiezingscampagne van 2010.

Eerst verzamelden ze alle accounts van alle deelnemende politici van de drie partijen. Van deze 454 accounts analyseerden ze alleen de 416 politici die daadwerkelijk één of meer tweets plaatsten tijdens de laatste twee weken van de campagne. Vervolgens voerden ze een inhoudsanalyse uit van de 26.282 tweets uit dit corpus. De tweets werden gecodeerd (in context, dus in relatie met andere tweets) op soort (retweet, mention etc.), interactie met wie (burger, journalist etc.), functie (oproep, mening etc.) en onderwerp. De onderzoekers beantwoorden vier deelvraagen.

In hoeverre gebruiken de kandidaten Twitter om te interacteren met anderen?
Er waren grote verschillen in de mate van gebruik. De meerderheid van de politici twitterde nauwelijks: 64 procent schreef minder dan vijftig tweets. Een kleine meerderheid was verantwoordelijk voor bijna alle tweets: achttien procent van de kandidaten zorgde samen voor tweederde van alle tweets.

Met wie praten deze politici?
Tweeëndertig procent van de tweets bestonden uit mentions, tweets direct gericht aan iemand anders. Hier viel op dat vooral de Conservatieven alleen zonden en dus niet reageerden op anderen. Politici richtten zich op Twitter het meest op het publiek: 59 procent. Zestien procent van deze tweets waren gericht op politici en tien procent was gericht op journalisten.

Waarover twitteren ze?
Tachtig procent van alle tweets ging over de campagne: wat gebeurt er allemaal, mijn partij doet dit en dat, we staan er goed voor in de peilingen. Het ging nauwelijks over beleid. Als er inhoudelijke tweets waren, gingen die vooral over de economie: vier procent van alle tweets. De onderzoekers stellen vast dat dit resultaat overeenkomt met de nieuwsverslaggeving van de campagne: de media rapporteerden nauwelijks over inhoudelijke standpunten, maar wel veel over personen en campagnetactieken.

Welke functies hebben die tweets?
Graham et al. hebben een typologie opgesteld van functies van de tweets. Ze maken daarbij een onderscheid tussen broadcasting-functies (tabel 6 beneden) en interactiefuncties (tabel 7 beneden).

Broadcasting functies

• Updaten gaat over de campagne. De onderzoekers merken op dat dit weliswaar zenden is, maar dit is toch een nieuwe functie: op Twitter kan je realtime laten zien waar je mee bezig bent en dit zorgt voor vergrote zichtbaarheid van de kandidaten.
• Promoten is het promoten van de eigen persoon of partij.
• Bekritiseren is het bekritiseren of uitdagen van de tegenstander. Dit zijn vaak oppervlakkige tweets.
• Informatie verspreiden: het doorgeven van nieuws of andere feitelijke informatie.
• Positie innemen zijn tweets waarin de eigen mening of standpunt wordt onderbouwd. Dit aantal is erg klein, maar – zo stellen de onderzoekers – dit is natuurlijk ook lastig in minder dan 140 tekens.

Interactiefuncties

• Debatteren gaat over het direct aanvallen van de tegenstander. Dit zijn vaak aanvallen op de persoon. Er wordt veel gejijbakt.
• Erkennen houdt het bedanken of complimenteren van medestanders in eigen partij in.
• Mobiliseren is een directe oproep tot actie, bijvoorbeeld voor vrijwilligers of om petitie te ondertekenen.
• Adviseren gaat vooral om gang van zaken bij het stemmen.
• Consulting behelst alle vragen om input op een specifiek issue. We zien dus dat politici niet geïnteresseerd zijn in de wisdom of the crowds.

Uiteindelijk schetsen Graham et al. een genuanceerd beeld van inzet van sociale media door politici. Zij zien wezenlijke verschillen tussen het oude eenrichtingsverkeer via massamedia, en zenden en interactie via sociale media. Twitter is volgens hen een hulpmiddel om de achterban te betrekken bij de verkiezingen en om sociale relaties te onderhouden. Als een kanaal om politieke kwesties te bespreken is Twitter minder relevant.